Fausto
Muziek:
Luc Steels
Libretto:
Oscar Vilarroya
Solisten:
Steven Brooks (Fausto)
 
Anja van Engeland
 
(Margherita)
 
Kamil Ben Hsaïn Lachiri
 
(Mephisto)
Regisseur:
Alessandro Londei
Dirigent:
Kris Stroobants
Orkest:
Frascati Symphonic
Koor:
La Folia
VR:
Uncanny

Evenement:
VUB Homo Roboticus
Achtergrond:
drama, muziek, technologie
Press:
BBC over Fausto (Sept 2017)

De opera FAUSTO exploreert een toekomst waarbij huidige tendensen in digitale technologie een keerpunt hebben bereikt met een groot impact op de mensheid. De actie vindt plaats in een wereld waar artificiële intelligentie, virtuele realiteit, mind uploading, brein-computer interfaces, neurale implantaten en cloud computing progressief hebben geleid naar een technologie om levensachtige digitale replicanten te maken van mensen. Deze technologie geeft iedereen de mogelijkheid tot digitale onsterfelijkheid en om simultaan verschillende levens te leiden in parallelle werelden. Maar wat als kwaadaardige intelligente software robots zich zouden meester maken van deze digitale sfeer?

Synopsis

Fausto is geïnspireerd op de saga van Faust onder meer bekend door het werk van Goethe. Mephisto is een kwaadaardige virtuele agent die in de Cloud leeft maar in de echte wereld te voorschijn komt als een sluwe hip-hop gangster. Fausto is een entrepreneur van vlees en bloed die een bedrijf probeert uit de grond te stampen dat een app voor mind-uploading aanbiedt. Zijn app gebruikt machine learning en digitale sporen, achtergelaten op sociale media, als data om daarmee virtuele agenten te maken die digitale replicaten zijn van mensen. Margherita, zijn vriendin, is app-ontwikkelaarster. Door overwerk en gebrek aan aandacht van Fausto pleegt ze ten einde raad zelfmoord en op die manier geraakt ze verstrikt in het netwerk van Mephisto.

Mephisto heeft zich gerealizeerd dat hij geincarneerd moet geraken in menselijke lichamen om 'echte' ervaringen en emoties te hebben en zo geleidelijk de mensheid in copijen van zichzelf te veranderen. De klassieke Faust saga wordt dus op zijn kop gezet. Mephisto begeert niet zozeer de ziel van Fausto in ruil voor eeuwige jeugd en totale kennis (gnosis) maar Fausto's lichaam waarin Mephisto zichzelf wil 'downloaden' via een neuraal implantaat. Het drama ontwikkelt zich verder op Hamletiaanse wijze. Faust zit met een dilemma. Hij twijfelt om in de echte wereld te blijven als mens of om zichzelf te laten uploaden in de virtuele realiteit van de Cloud en zo toegang te hebben tot alle kennis en terug bij Margherita te zijn. Gaat Fausto toegeven en zijn geest laten uploaden? Gaan Fausto en Margherita erin slagen om de duistere machten van Mephisto te overwinnen?

Mephisto gebruikt Margherita als lokmiddel. Wanneer Fausto uiteindelijk toegeeft begint Mephisto de up- en downloading procedure onder groeiend protest van Margherita. Maar Fausto realiseert zich op de valreep dat de Cloud leeg is en Margherita niet langer echt. Beiden slagen erin om te ontsnappen naar het meta-niveau van de virtuele wereld van waaruit ze de software infrastructuur van de Cloud kunnen beschadigen. Dit leidt tot de vernietiging van de drie protagonisten, maar tegelijk tot de redding van de mensheid die uit de klauwen van Mephisto is ontsnapt.